1.Cây gỗ sưa là gì?

Cây sưa  (tên khoa học: Dalbergia tonkinensis Prain) là một loại cây thuộc họ đậu,  còn được gọi là cây huỳnh đàn, cây trắc thối, huê mộc vàng … và một số tên gọi khác theo từng địa phương. Gỗ sưa rất quý hiếm, xuất hiện ở Đông Dương, đặc biệt có ở Việt Nam và Lào.

Cây sưa phát triển mạnh trong điều kiện giàu ánh sáng, đất sâu, dày và có độ ẩm cao. Ở Việt Nam, cây gỗ sưa chủ yếu phân bố ở miền Bắc. Ngoài ra, một số nơi ở vùng Hải Nam của Trung Quốc cũng có loại cây này. Hiện nay, tại Việt Nam, số lượng cây sưa còn rất ít. Một số còn sót lại rải rác ở các công viên, đình làng, văn, văn miếu,...

Hình ảnh gỗ sưa ( Ảnh sưu tầm )

2.Đặc tính của cây gỗ sưa

• Gỗ sưa có đặc tính rất bền thuộc hàng bậc nhất, thích hợp để chế tác đồ mỹ nghệ và nội thất cao cấp.

• Gỗ sưa đỏ không bị ngấm nước, mục nát. Thân gỗ sưa đỏ vẫn ổn định dù ngâm trong nước nhiều năm trời, chống mối mọt tốt, không nứt nẻ dù ở trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

• Vân gỗ sưa đỏ Việt Nam có cả ở bốn mặt, được xếp vào hàng có vân đẹp nhất trong tất cả các loại gỗ, khi đưa gỗ sưa đỏ ra ánh sáng sẽ thấy óng ánh bảy màu.

• Gỗ sưa có mùi thơm thoang thoảng, nhẹ nhàng, sang trọng giống mùi hương trầm.

Hình ảnh cây gỗ sưa ( Ảnh sưu tầm )

Tuy nhiên, cây gỗ sưa cũng rất nhạy cảm với điều kiện môi trường và thường khá khó trồng. Việc tìm ra phương pháp trồng sưa hiệu quả đang là một trong những nội dung nghiên cứu quan trọng trong ngành lâm nghiệp, bởi vậy cây gỗ sưa được liệt vào loại gỗ quý hiếm.

3.Gỗ sưa có mấy loại? Đặc điểm của từng loại 

Gỗ sưa có 2 loại chính là gỗ sưa đỏ và gỗ sưa trắng. Mỗi loại có đặc điểm khác nhau nhưng gỗ sưa đỏ thì có giá trị cao hơn và được săn đón hơn gỗ sưa trắng.

3.1. Cây gỗ sưa đỏ

Trong các loại gỗ sưa, gỗ sưa đỏ có giá trị cao hơn hẳn. Cây gỗ sưa đỏ thuộc loại gỗ nhóm 1 A, gỗ huỳnh đàn ( tên khoa học làm Dalbergia Tonkinensis Prain) thuộc top những loại thực vật rừng cực kỳ quý hiếm, giá trị gỗ cao, nổi bật nhờ màu gỗ và hương thơm.

Gỗ sưa đỏ được chia làm 3 loại là gỗ sưa đỏ Hải Nam (Trung Quốc), gỗ sưa đỏ Bắc Bộ và gỗ sưa đỏ Nam Bộ. Trong đó, gỗ sưa đỏ Hải Nam là loại có giá trị cao nhất.

Gỗ sưa đỏ quý hiếm và có giá trị cao dựa vào nhiều yếu tố. Có thể nói những người sở hữu gỗ sưa đỏ đại diện cho tầng lớp giàu có và quyền lực nhất ở Trung Quốc. Vì vậy, loại gỗ này được rất nhiều người săn tìm, nhất là người dân Trung Quốc.

• Gỗ sưa đỏ có màu đỏ, vàng, thỉnh thoảng đan xen thớ gỗ màu đen.

• Gỗ có vân bốn mặt, đường vân gỗ đẹp, được mệnh danh là “đệ nhất vân”.

• Khi đưa gỗ ra ánh sáng sẽ thấy óng ánh 7 màu, kiểu sắc cầu vồng rất đẹp.

• Còn về mùi hương, mùi thơm gỗ sưa đỏ thoảng như hương trầm.

Gỗ sưa đỏ có vân bốn mặt, đường vân gỗ và màu sắc đẹp. (Ảnh sưu tầm)

Với người chưa bao giờ được gặp thì quả là một chuyện khó để nhận biết.Tuy nhiên thông thường chỉ những người làm trong nghề về đồ gỗ mỹ nghệ mới nhận ra được mùi gỗ và phân biệt, và làm lâu dài họ có thể nhìn gỗ là đoán được , vỏ gỗ sưa đỏ thì sần sùi , gỗ sưa trắng nhẵn và mịn.

3.2. Cây gỗ sưa trắng

Cây của loại gỗ này cho quả đẹp, to và đốt không có mùi, thân gỗ sưa trắng cũng có các họa tiết hoa văn kém bắt mắt hơn so với gỗ Sưa đỏ đồng thời mùi hương cũng không bằng chính vì vậy gỗ Sưa trắng không có giá trị bằng gỗ Sưa đỏ. Gỗ sưa trắng này chỉ có hai mặt, không có mùi thơm. 

Bạn có thể phân biệt cây gỗ sưa trắng và gỗ sưa đỏ nhờ đặc điểm thân và lá cây.

• Thân cây sưa trắng nhẵn, thường có màu xanh lá, trong khi sưa đỏ có vỏ thân sần sùi màu nâu xám.

• Lá sưa trắng cũng mỏng hơn so với lá sưa đỏ.

• Vào cuối tháng 2, đầu tháng 3 là lúc cây sưa trắng bắt đầu nở hoa. Hoa sưa có màu trắng, mọc thành chùm, cánh lớn.

• So với gỗ sưa đỏ, gỗ sưa trắng chỉ có vân hai mặt. Loại gỗ này cũng không có mùi thơm. 

Cũng bởi lý do này mà gỗ sưa trắng thường có giá trị kinh tế không cao bằng.

Lá cây sưa trắng mỏng, hoa nở thành từng chùm, cánh hoa lớn màu trắng.  

(Ảnh sưu tầm)

4.Công dụng gỗ sưa là gì?

4.1.Trang trí nội thất

Gỗ sưa có chất lượng vượt trội, hơn cả những loại gỗ quý như gỗ lim, gỗ gụ, gỗ mun,… Gỗ sưa có vân đẹp, độ bền chắc cao, không bị mối mọt, đặt ngoài nắng cũng không hề co nứt, mùi hương thơm lâu nên được ưa chuộng trong thiết kế nội thất, đồ thủ công mỹ nghệ. Các sản phẩm nội thất, đồ trang trí từ gỗ sưa được ưa chuộng như: bàn ghế, lộc bình hay tượng Phật Di Lặc, tượng Thần Tài, tượng Đạt Ma, tượng Quan Công, …

4.2.Tốt cho sức khỏe

Không chỉ được sử dụng như làm nguyên liệu nội thất chung cư, nhà ở, theo y học cổ truyền Trung Quốc, gỗ sưa còn có giá trị như thảo dược, trị các vấn đề về sức khỏe. Một số sách của Trung Quốc liệt kê các công dụng của gỗ sưa như giảm đau, cầm máu, nhuận khí, trị bệnh đường ruột, hỗ trợ chữa bệnh tim và hoạt huyết. 

Tuy nhiên, không có sách nào ghi chép lại cách chế biến gỗ sưa thành thuốc hay chứng minh được trong gỗ sưa cho chất nào ích lợi như thảo dược. Cũng như, chưa có chuyên gia hay khoa học nào chứng minh khẳng định về điều này. Còn người Trung Quốc tin rằng, dùng gỗ sưa để gối đầu giống như truyền thuốc dược trực tiếp vào người vậy.

Nhiều người tin rằng, gỗ sưa đỏ có tuổi đời hàng trăm năm sẽ phát ra khí mộc dưỡng. Loại khí giúp an thần, tỉnh táo, thúc đẩy tái tạo các tế bào và góp phần phục hồi chức năng nội tạng trong cơ thể. Tận dụng đặc điểm này mà các sản phẩm từ gỗ sưa như vòng tay, giường ngủ, bàn ghế,… được ưa chuộng. Thời gian tiếp xúc càng lâu càng phát huy hiệu quả. 

4.3.Tác dụng phong thủy

Gỗ sưa được cho là có giá trị về mặt tâm linh, phong thủy. Gỗ sưa có đặc tính tốt cao, có mùi hương vĩnh hằng nên gỗ sưa được nhiều lựa chọn để chế tác các món đồ thờ cúng, đồ phong thủy.

5.So sánh gỗ sưa và gỗ trầm hương

#gosua #caygosua #gosuado #caygosuado #tuonggosua #tuonggosuado